Η Κρήτη λέει είναι νησί, μα για το χαρτογράφο. Για μένα είναι η ΖΩΗ όξω από τον τάφο... (Αγνώστου)

Κυριακή 28 Οκτωβρίου 2012

Όποιος κρατάει άρματα...

Όποιος κρατάει άρματα πρέπει να τα τιμήσει
κι όχι γυναίκα έγκυο να τη δολοφονήσει..
(Αγνώστου)


Η μαντινάδα αυτή είναι γραμμένη σε ένα τάφο που βρίσκεται στα Χαρχαλιανά Κισσάμου Χανίων. Αναφέρεται σε ένα Γερμανό στρατιώτη, ο οποίος σκότωσε κατά τη διάρκεια της Κατοχής, μια έγκυο γυναίκα. Δεν γνωρίζω ποιος έβγαλε τη μαντινάδα, μπορώ να υποθέσω μόνο ότι ήταν κάποιος από το σόι της αδικοσκοτωμένης..

Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2012

Ο ΟΛΠ Α.Ε. τιμάει το Νικηφόρο Βρεττάκο


    ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ (16.10.2012)



Τον ποιητή Νικηφόρο Βρεττάκο αποφάσισε να τιμήσει το Ιστορικό Αρχείο ΟΛΠ σε ειδική ποιητική βραδιά, η οποία θα γίνει στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΟΛΠ Α.Ε., την Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου 2012, ώρα 19:00. Η εκδήλωση γίνεται σε στενή συνεργασία με τη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Σπάρτης και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ).
Όπως είναι γνωστό το 2012 έχει ανακηρυχθεί από το ΕΚΕΒΙ ως “έτος Βρεττάκου”, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του.
Η απόφαση για την τιμητική αυτή εκδήλωση ελήφθη λόγω της ιδιαίτερης σχέσης του ποιητή με τον ΟΛΠ Α.Ε.: Η γυναίκα του Καλλιόπη, υπήρξε υπάλληλος του ΟΛΠ, αγωνίστρια κατά τη διάρκεια της κατοχής, κατά των κατακτητών και πρωτοπόρος συνδικαλίστρια στα θέματα κοινωνικής αλληλεγγύης. Απολύθηκε από τον ΟΛΠ το 1954 “λόγω κοινωνικών φρονημάτων”. Η οικογένεια Βρεττάκου για ένα διάστημα έζησε σε χώρο, που της παραχώρησε ο Σύλλογος Εργαζομένων στην οδό Καραϊσκου, στον Πειραιά.
Στην εκδήλωση, την οποία θα συντονίσει και θα μιλήσει ο γιος του ποιητή  κ.Κώστας Βρεττάκος, θα μιλήσουν ο καθηγητής Πανεπιστημίου φιλόλογος κ.Γιώργος Ανδρειωμένος, ο Πρόεδρος του ΕΚΕΒΙ και συγγραφέας κ. Θανάσης Βαλτινός, θα μιλήσουν και θα απαγγέλουν ο ποιητής κ. Αντώνης Φωστιέρης και ο κ. Γιώργος Ανωμερίτης.
Στην ποιητική βραδιά θα συμμετάσχει απαγγέλλοντας και τραγουδώντας μελοποιημένα ποιήματα του Νικηφόρου Βρεττάκου η κ. Αλίκη Καγιαλόγλου.

Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012

Αφιέρωμα της ΕΤ1 στη δεκαετία του 1940

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, το έπος του ’40, η Κατοχή, η Εθνική Αντίσταση, η Απελευθέρωση και ο Εμφύλιος στη μικρή οθόνη.




Ένα εικοσαήμερο θεματικό αφιέρωμα στη δεκαετία του ’40, με περισσότερες από 230 ώρες προγράμματος, θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν οι τηλεθεατές μέσα από τη συχνότητα της ΕΤ1, από τις 12 έως και τις 31 Οκτωβριου.
Καθημερινά από τις 17.00 μέχρι και τις 02.00, η έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το έπος του ’40, η Κατοχή, η Εθνική Αντίσταση, η Απελευθέρωση και ο Εμφύλιος, έρχονται στη μικρή οθόνη μέσα από  ελληνικά και ευρωπαϊκά ντοκιμαντέρ, ποιοτικές διεθνείς συμπαραγωγές, ελληνικές και ξένες σειρές εποχής, κινηματογραφικές ταινίες, θεατρικές παραστάσεις και μοναδικά ντοκουμέντα εποχής, τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό.
Είκοσι εκπρόσωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών και δημοσιογράφοι της ΕΡΤ – ένας κάθε ημέρα – θα παρουσιάσουν το αφιέρωμα. Η Μαριλένα Κατσίμη, ο Χρήστος Βασιλόπουλος, η Λυδία Κονιόρδου, η Αλεξάνδρα Παντελάκη, ο Γιώργος Αυγερόπουλος, η Σοφία Σεϊρλή, ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, ο Ακύλλας Καραζήσης, ο Προκόπης Δούκας, ο Αντώνης Καφετζόπουλος, ο Πέτρος Μάρκαρης, η Οντίν Λιναρδάτου, η Λυδία Φωτοπούλου, ο Δημήτρης Λιγνάδης, ο Στέλιος Κούλογλου, η Βίκυ Φλέσσα, ο Νίκος Καραθάνος, ο Γιώργος Αμυράς, η Ρένια Τσιτσιμπίκου και η Κατερίνα Ζαχαροπούλου, θα προλογίζουν και θα σχολιάζουν τα ντοκιμαντέρ, τις εκπομπές και τις ταινίες που θα περιλαμβάνονται κάθε μέρα στο αφιέρωμα.


Έλληνες, Γερμανοί, Γάλλοι και Βρετανοί ντοκιμαντερίστες αποκαλύπτουν, τεκμηριώνουν και θυμίζουν, όσα δεν πρέπει να σβησθούν από τη συλλογική μνήμη για την άνοδο και την πτώση του φασισμού, το Ολοκαύτωμα και την καταστροφή της Ευρώπης.
Η πορεία από το «αυγό του φιδιού» στη λαίλαπα του ναζισμού, καταγράφεται μέσα από εξαιρετικά τεκμηριωμένα και δραματοποιημένα ιστορικά ντοκιμαντέρ, όπως «ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΓΚΑΙΜΠΕΛΣ», «ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΕΤΡΑΔΙΑ ΤΗΣ ΝΥΡΕΜΒΕΡΓΗΣ», «ΟΙ ΜΑΧΗΤΕΣ ΤΗΣ ΣΚΙΑΣ», «ΝΥΡΕΜΒΕΡΓΗ, Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΝΑΖΙ», «ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΜΥΣΤΙΚΟ» κ.α.
Η εποποιία του ’40 και της Εθνικής Αντίστασης, αλλά και τις καταστροφικές συνέπειες της Κατοχής και του Εμφυλίου, ανασυντίθενται μέσα από ντοκιμαντέρ διεθνούς συμπαραγωγής, όπως «Ο ΒΡΩΜΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ», «Ο ΤΖΟΥΛΙΟ ΑΝΤΡΕΟΤΤΙ ΘΥΜΑΤΑΙ», «ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ», καθώς και από ελληνικές σειρές ντοκιμαντέρ, όπως «ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ»  του Αντώνη Βογιάζου και του Σωτήρη Αναστασιάδη, «ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ» και επεισόδια των σειρών «ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ», «ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ», «ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ» και  «ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΑΣ».
Ξεχωριστοί Έλληνες από όλους τους χώρους του δημόσιου βίου, καταθέτουν τις μαρτυρίες τους στις εκπομπές «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΒΡΑΔΙΑ» με τον Στέλιο Κούλογλου, «ΕΞΙΣΤΟΡΕΙΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΕΙΝ» με τον Γιάννη Τζαννετάκο και «ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ» του Γιώργου Πετρίτση, ενώ ο πνευματικός περίγυρος της περιόδου περιγράφεται μέσα από τις σειρές «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» του Τάσου Ψαρρά, «ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ» των Γιώργου και Ηρούς Σγουράκη και «ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΑΝ ΙΣΤΟΡΙΑ» του Γιώργου Ζέρβα.
Ακόμα, το κλίμα της ταραγμένης δεκαετίας του ’40 έρχεται στη μικρή οθόνη, με τις ελληνικές σειρές εποχής «ΑΚΥΒΕΡΝΗΤΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ» - την αριστουργηματική τριλογία του Στρατή Τσίρκα, μέσα από τη σκηνοθετική ματιά του Ροβήρου Μανθούλη – και «ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΔΟΙΠΟΡΟΙ», τηλεοπτική μεταφορά του ομότιτλου μυθιστορήματος του Γ. Θεοτοκά, σε σκηνοθεσία Χρήστου Παληγιαννόπουλου. Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα μεταδοθεί και η δημοφιλής βρετανική σειρά εποχής αυτοτελών επεισοδίων “FOYLE’S WAR”, παραγωγής ITV.

Αναδημοσίευση από το ΒΗΜΑ 08/10/2012 14:39 http://www.tovima.gr

Αντώνη Σουρούνη, «Tο μουστάκι» (απόσπασμα)


 "Ο άντρας που 'ναι από γενιά κι από μεγάλο τζάκι
    φαίνεται απ' το στρίψιμο που κάνει στο μουστάκι" (Αγνώστου)
   

 Το σήμα κατατεθέν του πατέρα μου ήταν πάντα το χοντρό του μουστάκι. Στη δεκαετία του πενήντα, όταν πήγε στη Γερμανία να δουλέψει, μετά από λίγον καιρό ο προϊστάμενος στο εργοστάσιο του είπε: «Ή τη δουλειά ή το μουστάκι. Διάλεξε ποιο από τα δυο θες να χάσεις».
  Την εποχή εκείνη υπήρχαν πολύ λίγοι ξένοι κι ακόμη λιγότεροι ξένοι με μουστάκι. Όταν θέλησε να μάθει τον λόγο, του είπαν ότι οι Γερμανοί συνάδελφοι τον βλέπουν και τρομάζουν. Ο πατέρας μου ήξερε καλά τι θα πει τρόμος. Είχε ζήσει τη σφαγή της Σμύρνης, είχε ζήσει το Αλβανικό Μέτωπο, τον Εμφύλιο, τη φτώχεια, την ανεργία, δεν ήθελε λοιπόν να τρομάζει τους ανθρώπους. Το ξύρισε. Τώρα όμως, τρόμαξε ο ίδιος και σε ένα μήνα το ξανάφησε. «Ας με διώξουν», είπε. «Δεν θα μου λεν οι Γερμανοί πώς να ξυρίζομαι».
  Δεν τον έδιωξαν, γιατί είχαν προλάβει να δούνε όλοι πως δίχως εκείνες τις τρίχες ήταν κι αυτός ένας συνηθισμένος άνθρωπος σαν τους ίδιους και δεν υπήρχε λόγος να τον φοβούνται. Είχαμε προλάβει όμως κι εμείς να διαπιστώσουμε γιατί οι γείτονές μας Γερμανοί δεν καλημέριζαν την καλημέρα μας. Μας φοβούνταν. Εμείς φοβόμασταν αυτούς κι αυτοί εμάς. Όταν μπαίναμε στο μπακάλικο να ψωνίσουμε, ο μπακάλης βιαζόταν να ξεμπερδεύει μαζί μας και, αν τύχαινε κανένας γείτονας να 'ρχεται από απέναντι, άλλαζε καλού κακού πεζοδρόμιο. Οι ποσότητες των τροφίμων που αγοράζαμε, τον είχαν τρομάξει και το είχε διαδώσει παντού. Άλλωστε μας έβλεπαν όλοι που γυρίζαμε καταφορτωμένοι. [...].
 Ο δρόμος που έμεναν οι γονείς μου ήταν ένας εργατικός δρόμος που σπάνια συναντούσες άνθρωπο. Ολημερίς βρίσκονταν κλεισμένοι στα εργοστάσια, ολοβραδίς μπρος στην τηλεόραση κι ολονυχτίς κοιμούνταν. Όποιος έκανε κάτι έξω απ' αυτά, ήταν ύποπτος. Οι συμπατριώτες μας, που έρχονταν από μακριά να γιορτάσουμε τις άγιες μέρες, τους τρόμαζαν και τους πανικόβαλλαν. Παρακολουθούσαν πίσω από τις κουρτίνες τα αυτοκίνητα που κατέφθαναν γεμάτα οικογένειες, ταψιά και τεντζερέδες, και δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι συμβαίνει. Για εκείνους ήταν άγριες μέρες και δεν ησύχαζαν, ώσπου ν' ακούσουν τα αυτοκίνητα να φεύγουν. Ρωτούσαν τον σπιτονοικοκύρη μήπως υπήρχε καμιά κρυφή ταβέρνα μες στο σπίτι του και ποιος πληρώνει όλα τούτα τα φαγιά. Εκείνος φοβόταν πιο πολύ απ’ όλους, γιατί είχε καταντήσει να 'ναι ξένος μέσα στο ίδιο του το σπίτι. Μόνο η δική του οικογένεια ήταν γερμανική κι ούτε ήξερε μέχρι πότε θα εξακολουθούσε να 'ναι.
 Μέσα στο αχούρι του ζούσαν άλλες δυο οικογένειες αλλοδαποί, μία ιταλική και μια ακόμα ελληνική. Οι μόνοι γκασταρμπάιτερ σ' ολόκληρη την περιοχή. Όλοι αυτοί ανεβοκατέβαιναν τις σάπιες σκάλες που χρησιμοποιούσαν η γυναίκα του και τα παιδιά του, μπαινόβγαιναν στο ίδιο αποχωρητήριο της αυλής με ξεκούμπωτα πουκάμισα και λυμένα ζωνάρια και ανοιγόκλειναν την ίδια πόρτα, που πίσω της ποτέ δεν ήξερες τι σε περιμένει. Τα 'λεγε όλα αυτά στους γείτονες, όταν τον κατηγορούσαν πως έφερε μες στα πόδια τους τούς αγριωπούς και πεινασμένους αγνώστους για μία χούφτα μάρκα. Προσπαθούσε να τους πείσει, ότι τα κεφαλάκια και τα έντερα που έβλεπαν να κουβαλάνε οι νοικάρηδές του, προέρχονταν από αρνάκια που αγόραζαν κανονικά από τα σφαγεία κι όχι από σφαγμένους Γερμανούς. Τι να πει κι ο ίδιος, που τα παιδιά του τού μιλούσαν ήδη λέξεις ακαταλαβίστικες και τρώγανε όλα αυτά […].
  Το σπίτι του βρωμοκοπούσε σκόρδο χωρίς να το βάζει στο στόμα του. Όπως κι εκείνοι, μισούσε το σκόρδο κι, όμως, ήταν αναγκασμένος να ανέχεται την μπόχα του, για να μπορεί ν' αγοράζει τα λουκάνικα που τόσο αγαπούσε. Η κόρη του αγάπησε το σκόρδο, επειδή προηγουμένως αγάπησε τον Έλληνα που το 'τρωγε. Όταν περνάω από την Κολωνία, πηγαίνω και τους βλέπω. «Το καλοκαίρι θα 'ρθω στην Ελλάδα», μου λέει κάθε φορά ο παλιός μου σπιτονοικοκύρης. «Ο εγγονός μου μαθαίνει Eλληνικά». Ποτέ δεν ήρθε. Και γιατί να ’ρθει άλλωστε; Η Ελλάδα πήγε κοντά του.

Πηγή: Εγχειρίδιο Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, επιλογή κειμένων Nικόλαος Ε. Παπαδογιαννάκης, Eλπινίκη Nικολουδάκη-Σουρή, Eυρυδίκη Λελεδάκη, Ε.ΔΙΑ.Μ.Ε., Ρέθυμνο 2007, σ. 18-20

Τρίτη 9 Οκτωβρίου 2012

Βόρεια μονοπάτια..

Ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη χθες για μένα όταν περιμένοντας το τρένο για να πάω σε δουλειά με το μυαλό φορτωμένο σκέψεις και έγνοιες ακούω ξαφνικά από τα μεγάφωνα του σταθμού τα Βόρεια μονοπάτια του Στέλιου Πετράκη. Για πότε.. οι έγνοιες γίνανε πουλιά, σκορπίσανε και πάνε γιατί φωλιά στη σκέψη μου να κάμουν δε χωράνε..