Πως να σωπάσω

Αχ.. και να θέλω δεν μπορώ να σωπάσω. Γι' αυτό και θα το μοιραστώ μαζί σας. Απλά για να σας υπενθυμίσω ότι στις απλές και ασήμαντες στιγμές κρύβεται η ουσία της ζωής. Ότι είναι αυτές που συνθέτουν το υλικό των αναμνήσεών μας και ότι στις πιο όμορφες απ' αυτές ανατρέχει η μνήμη μας όταν θέλει να ξεφύγει από την ασχήμια του παρόντος και να αντλήσει δύναμη για τις δυσκολίες που αναπόφευκτα μας επιφυλάσσει το μέλλον.

Χωρίς άλλες φιοριτούρες λοιπόν.. Χθες το βράδυ βρέθηκα σε ένα από εκείνα τα bar - restaurant των Β.Π. τα τελείως ξένα προς εμένα ως προς το ύφος και το στυλ. Θα μου πείτε "και γιάιντα πήγες κοπελιά κάπου που δεν σε εκφράζει αντί να προτιμήσεις τα γνώριμα και σίγουρα;" Γιατί είμαι της αντίληψης ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι καλό να έχεις γνωρίσει κάτι πριν το απορρίψεις. Η βραδιά εξελισσόταν με τρόπο και ήχο αναμενόμενο. Ποτάκια, σφηνάκια, γελάκια, τραγουδάκια. Κάποια στιγμή είναι αλήθεια ότι λαχτάρισα το οικείο άκουσμα της λύρας αλλά λέω μέσα μου: "καλό παρεάκι έχεις μα μια βραδιά είναι, διασκέδασε όσο μπορείς και μετά πήγαινε σπίτι σου και βάλε να ακούσεις ότι λαχταρά η ψυχή σου". Λίγο αργότερα, σαν κάποιο αόρατο αυτί να είχε ακούσει την σκέψη μου, ακούω την εισαγωγή από ένα πολύ γνώριμο και αγαπημένο τραγούδι. Ακούω καλά;; Πως να σωπάσω.. απαγγέλλει ο Νίκος Ξυλούρης κι εγώ πετάγομαι από το σκαμπό μου σα να με χτύπησε ηλεκτρικό ρεύμα. "Μα είναι δυνατόν;" αναρωτιέμαι. Αφού άκουσα το τραγούδι πήγα και μίλησα στον dj. Ηρακλειώτης στην καταγωγή. Α ρε Κρήτη λέω, παντού και πάντα παρούσα.

Σήμερα ξύπνησα, άνοιξα τον υπολογιστή και έβαλα να ακούσω στο youtube το "Πως να σωπάσω". Ετσά, όπως τέλειωσε η βραδιά ν' αρχίσει και η μέρα.. Το βίντεο που επέλεξα να αναρτήσω παρακάτω είναι ένα βίντεο - καταγγελία κατά των Βιομηχανικών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, συμπαραγωγής του Παγκρήτιου Δικτύου κατά των Βιομηχανικών ΑΠΕ και της Τηλεόρασης από τους Πολίτες http://www.politestv.gr/. Ένα βίντεο που όλοι, Κρητικοί και μη, πρέπει να παρακολουθήσουμε. Στο 10:30 ακούγεται το "Πως να σωπάσω"..

Νίκος Ξυλούρης, τώρα και για πάντα

Η επανάληψη λένε ότι είναι μήτηρ πάσης μαθήσεως. Και αυτό το blog φαίνεται ότι έχει πάρει στα σοβαρά αυτή τη ρήση. Γι' αυτό και θα επαναληφθεί για μια φορά ακόμη, χωρίς τον φόβο να καταντήσει βαρετό και γραφικό.

Χθες το βράδυ η ΕΤ1 παρουσίασε το ντοκιμαντέρ/αφιέρωμα του Σταύρου Στρατηγάκου στον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη με τίτλο "Ο Νίκος Ξυλούρης και τρία ποιήματα". Η προβολή ξεκίνησε γύρω στις 23:30 και τελείωσε κάπου στις 02:00 τα ξημερώματα της Παρασκευής 8 Φεβρουαρίου. Αναπόφευκτα έκανα τον παραλληλισμό. Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου αλλά του 80 μας άφησε κι ο Ψαρονίκος [1].. Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε σε επανάληψη αλλά τουλάχιστον το κρατικό κανάλι δεν λησμόνησε τον αξεπέραστο ανωγειανό λυράρη. Γι' αυτό λέω ότι επαναλαμβάνομαι, γιατί θα ξαναγράψω: Ευτυχώς που υπάρχει και η κρατική τηλεόραση! Απ' όσο έπεσε στην αντίληψή μου, η ΕΤ1 και κάποια blogs και sites στο διαδίκτυο τον θυμήθηκαν μόνο. Αλλά δεν έχει και τόση σημασία. Ανεξάρτητα από αφιερώματα, ο απλός κόσμος τον θυμάται και έχει στα χείλη του τα τραγούδια του κάθε μέρα. 

Τον Νίκο Ξυλούρη δεν πρόλαβα να τον ακούσω ζωντανά. Όταν πέθανε ήμουν "μικιό κοπελιδάκι" (όπως με λέει και ο πατέρας μου). Θυμάμαι όμως όταν πήγαινα στο μαγαζί του πατέρα μου να του κάνω παρέα. Ψαρονικό και Μουντόκωστα άκουγε πέρα από κισσαμίτικα. Η φωνή του μου είναι τόσο οικεία και γνώριμη.. Έχω διαβάσει βιβλία και δημοσιεύματα, έχω δει εκπομπές και αφιερώματα γύρω από τη ζωή του αλλά  την αντίληψη που έχω γι' αυτόν την διαμόρφωσα κυρίως ακούγοντας τον να τραγουδά και να παίζει λύρα. Αυτός ο άνθρωπος πράγματι ήταν ένας χαρισματικός καλλιτέχνης, ένας αυθεντικός μερακλής και ένας ειλικρινής πατριώτης. Δεν είναι τυχαίο ότι χαίρει καθολικής αναγνώρισης. Δεν έχω ακούσει ποτέ μα ποτέ άνθρωπο, σε όποια τάξη και να ανήκει, ότι μουσική και να ακούει και όποια ιδεολογία και να ασπάζεται που να μην του αρέσει ο Νίκος Ξυλούρης σαν καλλιτέχνης. Αυτό που καταλαβαίνω σ' αυτόν τον άνθρωπο είναι ότι παρ' όλες τις μεγάλες συνεργασίες που είχε, παρ' όλη την επιτυχία του και την αναγνώρισή του, ο ίδιος δεν έπαψε ποτέ να αισθάνεται Ανωγειανός για να μη πω καλύτερα Περαχωριανός. Στα λόγια μου άλλωστε έρχεται και ο ίδιος με αυτά που είχε πει με αφορμή την κυκλοφορία του δίσκου του «Τα που θυμούμαι τραγουδώ»:

«Τα που θυμούμαι τραγουδώ, τα που κατέχω λέω ...;

Έξι χρόνους είχα να βγάλω δίσκο με δικά μου Κρητικά. Εδούλεψα όλον αυτόν τον καιρό με μεγάλους και τρανούς συνθέτες. Είπα τραγούδια με πολλώ λογιώ σκοπούς και, δε λέω, έμαθα πολλά. Όμως τα τραγούδια της Κρήτης και οι μαντινάδες που άκουγα σαν ήμουνα βοσκός στα όρη και ύστερα έπαιζα με τη λύρα στα πανηγύρια στα χωριά, δεν αφήνανε το νου μου να πάρει αέρα. Έκατσα το λοιπόν και δούλεψα πάνω σ’ αυτούς τους παλιούς σκοπούς που με αγκυλώνανε και έβγαλα αυτόν τον δίσκο. Ένας φίλος μου, που άκουσε το ¨Δακρύζω με παράπονο¨ όταν το έγραφα στο στούντιο, μου είπε: Αυτός ο σκοπός είναι βυζαντινός, θυμίζει Μεγάλη Παρασκευή. Όχι, του κάνω, είναι παλιός κρητικός σκοπός. Τονε πρωτόπαιξε ένας λυράρης για τη γυναίκα του που τη σφάξανε οι Τούρκοι στην επανάσταση του ’67 ...; Και μια θειά μου που έχασε το γιο της στην Αλβανία αυτό έλεγε. Εκτός από τη λύρα και το λαγούτο έβαλα σαντούρι, φλογέρα, ασκομαντούρα και νταούλια, γιατί κι αυτά τα όργανα τα παίζανε παλιά στην Κρήτη. Γράμματα δεν ξέρω για να γράψω πιο καλά.

Αυτό που θέλω να πω εγώ το λέω με το τραγούδι. Όσοι αγαπήσανε, χαρήκανε και πονέσανε στη ζωή, θα με καταλάβουν όταν ακούσουνε αυτό το δίσκο».

[1] Ο Γιώργης Ξυλούρης (Καντρής) σε συνέντευξή του για το Ινστιτούτο Μεσογειακών Ερευνών στις 27/10/2004 λέει σχετικά: "...γιατί ο Νίκος είναι από τους Ψαράκηδες που λένε  Ψαρονίκος. Εγώ είμαι Καντρής, δηλαδή οι Ξυλούρηδες είμαστε χωρισμένοι σε ράτσες, σε σόγια.." Ψάχνοντας να βρω για ποιο λόγο στο σόι του Νίκου Ξυλούρη λέγονται Ψαρήδες, έμαθα ότι αιτία ήταν ο παππούς του ο Αντώνης ο οποίος επειδή ήταν ο φόβος και ο τρόμος τω Τουρκώ, ο κόσμος συνήθιζε να λέει ότι «τους τρώει σαν τα ψάρια». Και αυτό ξέρετε, στα μέρη μας πάει σόι, εξ' ου και το δικό μου παρατσούκλι: Τραχαλητάκι.