64 χρόνια από το θάνατο του αγωνιστή Φώτη Αναγνωστάκη

Φώτης Αναγνωστάκης (η φωτογραφία αυτή βρίσκεται στο Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Θερίσου)

Ο Φώτης Αναγνωστάκης καταγόταν από τα Χαρχαλιανά Κισάμου. Ήταν διμοιρίτης του ΕΛΑΣ και του Δημοκρατικού Στρατου με συμμετοχή σε πολλές ένοπλες συγκρούσεις με τους Γερμανούς στην κατοχή και με τις ένοπλες δυνάμεις τους κράτους και του παρακράτους, στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου. Διακρίνονταν για την συνειδητότητα, το αδαμάντινο ήθος και τη σεμνότητά που τον έκαναν αγαπητό στο αγωνιστικό του περιβάλλον. Συνεπλάκη με ισχυρή δύναμη χωροφυλακής υπό τη διοίκηση του Λαζόπουλου στην ορεινή περιοχή Μεσκλών-Ζούρβας, στις 27 Ιούλη του 1948 και παρά την ηρωική, επί δύο ολόκληρες ώρες, άμυνά του δεν απέφυγε το θανατερό βόλι του αντιπάλου.

Το μέρος όπου συνεπλάκη και άφησε την τελευταία του πνοή ο Φώτης Αναγνωστάκης.

Διέλυσαν λόχο χωροφυλακής

ΟΡΘΙΟΙ: Κοδέλας Γεώργιος (Καπετάν Γιώργης) από την Κορινθία Πελοποννήσου, Σολανάκης Βασίλης από τα Παλιά Ρούματα, Ντούλος Κώστας από τη Λίμνη Εννιά Χωριών, Μπαντουράκης Ζαχάρης από τα Καλουδιανά Κισάμου, Σπύρος Σπύρου από το Σχηματάρι Βοιωτίας, Τάκης ο ολμιστής από την  Πελοπόννησο και Γοναλάκης Δημήτρης.

ΚΑΘΙΣΤΟΙ: Αναγνωστάκης Φώτης από τα Χαρχαλιανά Κισάμου, Ανδρεαδάκης Αντώνης από τα Καμισιανά, Μαρκάκης Αντώνης από τα Λυριδιανά Κισάμου, Ψαράκης Σωτήρης από την περιοχή του Κορφαλώνα δυτικής Κισάμου, Αθανασάκης Επιμενείδης, Ταυρωνίτης (ψευδώνυμο ενός στρατιώτη που αυτομόλησε και προσχώρησε στους αντάρτες στη μάχη του Ταυρωνίτη, την πρώτη μάχη που έδωσε ο Δημοκρατικός Στρατός του Ν. Χανίων), Μπιτζανάκης Σήφης (δεύτερος από δεξιά) και τελευταίος Μπιτζανάκης Ευθύμης (η φωτογραφία προστέθηκε μετά).

Σημείωση: Από τα ονόματα των καθήμενων λείπει ένα.

Οι άνδρες της παραπάνω φωτογραφίας, αποτελούσαν μέλη ομάδας διωκόμενων αγωνιστών, που κινούνταν στα ημιορεινά χωριά της επαρχίας Κισάμου. Αποστολή τους ήταν να εξασφαλίζουν την ησυχία και την ειρηνική συμβίωση των κατοίκων και να προστατεύουν τους οπαδούς του ΕΑΜ από τις τρομοκρατικές ενέργειες της αστυνομίας και των παρακρατικών παλικαράδων. Κατά τα τέλη του Απρίλη του 1947, η ομάδα οπλισμένη με τέσσερα οπλοπολυβόλα και πέντε αυτόματα, δέχτηκε επίθεση από λόχο χωροφυλακής, όταν συνέλαβε και τιμώρησε όπως του άξιζε, μεγάλο τρομοκράτη της περιοχής των Εννιά Χωριών, που προκαλούσε επεισόδια εναντίον των προοδευτικών κατοίκων της περιοχής και βίαζε νεαρά κορίτσια. Στην κατοχή σε συνεργασία με τους Γερμανούς είχε επιτάξει ζώα από τους κατοίκους της περιοχής για τα συσσίτια των κατακτητών. Η επίλεκτη ομάδα του Δημοκρατικού Στρατού, αντεπιτέθηκε στους χωροφύλακες κι ύστερα από σκληρή σύγκρουση, δύο περίπου ωρών, τους διέλυσε και τους ανάγκασε να τραπούν σε άτακτη φυγή, με απώλειες που δεν ανακοινώθησαν από την Αστυνομία.

Πηγή: «Ο εμφύλιος πόλεμος στην Κρήτη», Ηλιάκης Ι. Λευτέρης, Χανιά, 2002.

Από δημοσίευμα του 1978 για τον Φώτη Αναγνωστάκη:

"Τα τέλη του Ιούλη συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από το θάνατο του αξέχαστου αγωνιστή της Εθνικής μας Αντίστασης Φώτη Αναγνωστάκη. Ο Φώτης γεννήθηκε στα Χαρχαλιανά Κισάμου. Οργανώθηκε από τους πρώτους νέους της περιοχής στην ΕΠΟΝ. Όταν συγκροτήθηκαν οι πρώτες αντάρτικες ομάδες ο Φώτης βγήκε στο βουνό και σαν διμοιρίτης του ΕΛΑΣ πήρε ενεργό μέρος στον ένοπλο αγώνα και διακρίθηκε σε πολλές συγκρούσεις με τους γερμανούς κατακτητές. Εξ αιτίας της παλικαριάς του και του ήθους του ήταν αγαπητός απ’ όλους τους συναγωνιστές του. Μετά την απελευθέρωση ο Αναγνωστάκης όπως και τόσοι άλλοι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, διώχθηκε από τις αντιδραστικές δυνάμεις και αναγκάστηκε να βγει στο βουνό. Πιστός στον αγώνα του λαού και στα ιδανικά της εθνικής ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας και της κοινωνικής προόδου, ο Φώτης έπεσε ηρωικά στις 27  του Ιούλη του 1948. Σκοτώθηκε στην ορεινή περιοχή πάνω από τον Θέρισο σε συμπλοκή με τους «ΜΑΥδες». Κυκλωμένος του ζήτησαν να παραδοθεί αλλά εκείνος αρνήθηκε. Η μνήμη του αξέχαστου παλικαριού θα μείνει αξέχαστη σ’ όλους τους παλιούς συντρόφους και συναγωνιστές του."

Από προφορική μαρτυρία του ανιψιού του Φώτη Αναγνωστάκη, Ι. Πατεράκη:

Ο Φώτης έμεινε άταφος στην ορεινή περιοχή ανάμεσα στα χωριά Ζούρβα και Θέρισο αφού το κράτος δεν έδινε άδεια στους συγγενείς του να μεταφέρουν τα οστά του. Μετά από είκοσι χρόνια τελικά δόθηκε άδεια και μεταφέρθηκαν τα οστά του στον Άγιο Γεώργιο Χαρχαλιανών. Μέχρι τότε οι βοσκοί της περιοχής έβαζαν πέτρες γύρω γύρω για να μην τα παρασύρουν τα νερά της βροχής. Το μέρος δε εκείνο κάποιοι το ονομάζουν ακόμα "του Φώτη Αναγνωστάκη".
Ένα βράδυ θυμάμαι ήρθε ο θείος μου ο Φώτης να μας δει και μου κρατούσε ένα ζευγάρι κόκκινα παπουτσάκια. Την άλλη μέρα η μάνα μου, χήρα γυναικά, πήγε στον ποταμό και τα πέταξε γιατί αν μάθαιναν λέει οι παρακρατικοί ΜΑΥδες ότι μου τα έφερε ο θείος ο Φώτης μπορεί και να μου έκοβαν τα ποδαράκια που φορούσαν αυτά τα παπουτσάκια...
 

Από έρευνα στο διαδίκτυο για τους ΜΑΥδες:

Μ.Α.Υ. (Μονάδες Ασφαλείας Υπαίθρου)

"Μάηδες" λέγονταν στην καθομιλούμενη οι οπλίτες που επάνδρωναν τις μονάδες αυτές. Είχαν ως μοναδική αποστολή την προστασία των χωριών από επιθέσεις που έκαναν διάφορες ομάδες (γιάφκες) του "Δημοκρατικού Στρατού", που το επίσημο κράτος αποκαλούσε κομμουνιστοσυμμορίτες. Στην καθομιλούμενη ονομάζονταν αντάρτες (έννοια που τότε ήταν συνώνυμη με τον τρόμο). Λιγότερο συχνή ήταν η (υβριστική) ονομασία «κατσιαπλιάδες».

Μετά το τέλος του εμφυλίου, οι έως τότε Μ.Α.Υ. οργανώθηκαν σε Τάγματα Εθνικής Ασφαλείας (Τ.Ε.Α.), επικεφαλής των οποίων ήταν Aξιωματικοί του Στρατού. Σε κάθε χωριό υπήρχε ομάδα ΤΕΑ με «Αρχηγό» έναν έφεδρο Λοχία. Ήταν η απάντηση των μετεμφυλιακών κυβερνήσεων (Βενιζέλου, Πλαστήρα, Παπάγου, Καραμανλή, Παπανδρέου) στο σύνθημα «με τα όπλα παρά πόδα» του Ζαχαριάδη. Υπόχρεοι για υπηρεσία στα ΤΕΑ ήταν όλοι όσοι είχαν απολυτήριο στρατού (κάτω από κάποια ηλικία) εφόσον δεν είχαν κάποιο πραγματικό κώλυμα (σπουδές κ.λπ.). Τα ΤΕΑ διαλύθηκαν μετά τη μεταπολίτευση.

Δεν ξεχνώ...

Το 'χω ξαναγράψει και θαρρώ πολλές φορές ακόμα θα το ξαναγράψω: Ευτυχώς που υπάρχει και η κρατική τηλεόραση. Χθες το βράδυ, 20 του Ιούλη, δεν ξέχασε τη μαύρη επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο πριν 38 χρόνια. Στη θέση της προγραμματισμένης ελληνικής ταινίας, πρόβαλλε το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ του Μιχάλη Κακογιάννη "Αττίλας 74", το οποίο έχω αναρτήσει ολόκληρο παρακάτω για όποιον θέλει να το παρακολουθήσει. 

Δε θα γράψω πολλά λόγια, όποιος πραγματικά θέλει να μάθει περισσότερα υπάρχουν τόσοι και τόσοι που τα έχουν γράψει πριν από εμένα.. το μόνο που θέλω να πω είναι αυτό που πιστεύω. Πέρα από κάθε είδους προπαγάνδα και παραπληροφόρηση δε θα πρέπει ποτέ να βγάζουμε απ' το μυαλό μας αυτό που "άλλοι" θέλουν να μας κάνουν να ξεχάσουμε. Πως οι Κύπριοι είναι αδέρφια με τους Έλληνες. Η Ένωση ήταν πάντα ο πόθος των Κυπρίων, άσχετα αν στις μέρες μας τείνει να ξεχαστεί μαζί με την ελπίδα για ελευθερία της νήσου. Οι πραγματικοί πατριώτες δεν ξεχνούν. Ειδικά εμείς οι Κρητικοί, που παλέψαμε τόσο για την πολυπόθητη Ένωση με τη Μητέρα Πατρίδα ένας λόγος παραπάνω να μην ξεχάσουμε ποτέ..

ΥΓ. Για να είμαι ακριβοδίκαιη.. Σε σχεδόν παράλληλο χρόνο το ίδιο ντοκυμαντέρ προβλήθηκε και απο το κανάλι της Βουλής. Επίσης, αφιέρωμα στην επέτειο της εισβολής είχε και το KONTRA CHANNEL. Για τα υπόλοιπα κανάλια δεν ξέρω, αλλά ως συνήθως περί άλλων ετύρβαζαν..

Η Ελλάδα ανθίζει

Ανεργία, φτώχεια, ταραχές, χρεωκοπία – η εικόνα της Ελλάδας καταρρέει. Στα μάτια των Ευρωπαίων η χώρα φτάνει στο τέλος της. Αλλά πώς είναι πραγματικά η ζωή έξω, στους ελαιώνες, στα νησιά και στις ταβέρνες την άνοιξη του 2012;

Τον Απρίλη, την ωραιότερη εποχή του χρόνου, ο βραβευμένος με το αυστριακό τηλεοπτικό βραβείο «Romy», σκηνοθέτης της σειράς «Tatort» και καμεραμάν της ταινίας «Polt muss weinen», Fabian Eder, ξεκινά με το ιστιοπλοϊκό του ένα ταξίδι αρκετών εβδομάδων από την Κρήτη προς τη δυτική Ελλάδα, με σκοπό να διερευνήσει την ψυχική διάθεση που επικρατεί ανάμεσα στους απλούς, καθημερινούς ανθρώπους.

Πώς βιώνουν οι άνθρωποι αυτοί την κρίση; Τι σημαίνουν για αυτούς οι εν προκειμένω μεταρρυθμίσεις; Τι απέγινε η παλιά καλή Ελλάδα;

Ο Fabian Eder, κατά τη διάρκεια της απογραφής του, ανακαλύπτει, προς μεγάλη του έκπληξη, ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι καταφέρνουν να παραμερίζουν έννοιες – έγνοιες, όπως ΑΕΠ, «κούρεμα χρέους» και «οικονομική κρίση». Δραπετεύουν σε καταφύγια γνώριμα: στη μουσική, τον μεσογειακό τρόπο ζωής και τις χάρες της ελληνικής κουζίνας.

«Οι άνθρωποι αναζητούν ιδανικά και προοπτικές. Έτσι στρέφονται στον παραδοσιακό τους τρόπο ζωής.» (Fabian Eder)

Η πλοήγηση μέσα από τον νησιωτικό κόσμο αναδεικνύει μια χώρα όπου αξίζει να ζει κανείς, μια χώρα, η οποία, σε αντίθεση με τα καθημερινά ρεπορτάζ για εκείνη, προάγει την ελπίδα.

Διάρκεια: 50’

Ποιότητα ανάλυσης εικόνας: 1920x1080p25

Διάρκεια γυρισμάτων: Τέλη Μαρτίου έως Αρχές Μαΐου 2012

Ολοκλήρωση παραγωγής: Τέλος Μαΐου 2012

Παραγωγή: Manfred Christ/Cosmos Factory GmbH

1η προβολή: Ιούλιος 2012 στον τηλεοπτικό σταθμό 3SAT.

Πηγή: επίσημη ιστοσελίδα "Η Ελλάδα ανθίζει" http://www.griechenlandblueht.com (η ιστοσελίδα είναι μεταφρασμένη και στα ελληνικά)

                                                                       Το επίσημο τρέιλερ

Μήνυμα αφύπνισης και προβληματισμού κατά των στερεοτύπων ενάντια στην Ελλάδα, που κατακλύζουν τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης και φθάνουν μέχρι έναν ανθελληνικό ρατσισμό, εμπεριέχει η πρωτότυπη ταινία-ντοκιμαντέρ με τίτλο «Η Ελλάδα ανθίζει» που γύρισε ο πολυβραβευμένος, γνωστός Αυστριακός συγγραφέας και σκηνοθέτης,Φάμπιαν Έντερ.

Η ταινία θα κάνει παγκόσμια πρεμιέρα το βράδυ της Τετάρτης, με την προβολή της στο κοινό πρόγραμμα των δημόσιων τηλεοράσεων των τριών γερμανόφωνων χωρών, Αυστρίας, Γερμανίας, Ελβετίας, το 3SAT, ενώ στις 10 Ιουλίου θα παρουσιαστεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου θα προλογίσει ο πρόεδρος του, Μάρτιν Σουλτς και θα ακολουθήσει συζήτηση.

Με την ευκαιρία της αυριανής πρεμιέρας, ο πρεσβευτής της Ελλάδας στην Αυστρία, Θεμιστοκλής Δημίδης, παρέθεσε το βράδυ της Δευτέρας, στο ιστορικό κτίριο της ελληνικής πρεσβείας στο κέντρο της Βιέννης, δεξίωση προς τιμήν των συντελεστών της ταινίας- ντοκιμαντέρ και των υποστηρικτών της σχετικής πρωτοβουλίας, παρουσία και του ελληνορθόδοξου μητροπολίτη Αυστρίας- έξαρχου Ουγγαρίας και Μεσευρώπης, Αρσένιου και εκπροσώπων της δημόσιας ζωής.

Ο Έλληνας πρεσβευτής, εκφράζοντας τις ευχαριστίες της ελληνικής πλευράς, τόνισε πως η ταινία παρουσιάζει, μέσα από τις αυθεντικές απόψεις απλών ανθρώπων της, την πραγματική Ελλάδα, στην οποία οι εταίροι θα πρέπει να επιδείξουν αλληλεγγύη και η ίδια να αλλάξει πολλά κακώς κείμενα, ενώ μια ενδεχόμενη έξοδός της από την Ευρωζώνη θα ήταν, όπως σημείωσε, καταστροφική, όχι μόνο για τη χώρα αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη.

Η διάρκειας 50 λεπτών ταινία- ντοκιμαντέρ, εντάσσεται στην γενικότερη πρωτοβουλία του Φάμπιαν Έντερ, με στόχο την ανάδειξη, με τη βοήθεια των πολυμέσων, της ομορφιάς του ελληνικού τοπίου και μιας επίκαιρης εικόνας της Ελλάδας, αντίθετης στις -όπως λέει ο ίδιος- «μανιωδώς μίζερες καθημερινές αναφορές, οι οποίες καθηλώνουν τους ανθρώπους και γεννούν φόβους, από τους οποίους πολύ λίγο απέχει το μίσος».

Η πρωτοβουλία βρίσκεται κάτω από την αιγίδα του διάσημου Αυστριακού καλλιτέχνη, συγγραφέα, ποιητή και ηθοποιού Αντρέ Χέλερ και την στηρίζουν κορυφαίες αυστριακές προσωπικότητες από το χώρο της πολιτικής και του πολιτισμού, όπως ο πρώην καγκελάριος της Αυστρίας και μεγάλος φίλος της Ελλάδας, Φραντς Βρανίτσκι, ή ο πρώην αντικαγκελάριος και υπουργός Επιστημών Έρχαρντ Μπούζεκ.

Στηρίζουν επίσης ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, Χάνες Σβόμποντα, ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ότμαρ Κάρας, η ελληνικής καταγωγής αντιδήμαρχος και αναπληρώτρια κυβερνήτης του ομόσπονδου κρατιδίου της Βιέννης, Μαρία Βασιλάκου, ή ο επικεφαλής των ευρωβουλευτών του κυβερνώντος Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, Γιεργκ Λάιχτφριντ.

Από τον χώρο του πολιτισμού, η πρωτοβουλία, στο πλαίσιο της οποίας λειτουργεί ιστολόγιο στο οποίο καταγράφεται και όλη η πορεία των γυρισμάτων της ταινίας, στηρίζεται, μεταξύ άλλων, από τους διακεκριμένους ηθοποιούς του θεάτρου και κινηματογράφου Χάραλντ Κρασνίτσερ, Καταρίνα Στέμπεργκερ, Αλεξάντερ Γκέμπελ, ή την προβεβλημένη συντονίστρια εκπομπών της δημόσιας Αυστριακής Τηλεόρασης Μπάρμπαρα Στεκλ.

Στη διάρκεια ενός μήνα, τον περασμένο Απρίλιο, οι συντελεστές της ταινίας, σε ένα ιστιοπλοϊκό ταξίδι από την Κρήτη προς τη Δυτική Ελλάδα, συνάντησαν και κατέγραψαν, μέσα από συνεντεύξεις, τις απόψεις δεκάδων απλών, καθημερινών, ανθρώπων, που είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό, τη νεαρή ηλικία και την απόφαση να μην εγκαταλείψουν τον τόπο τους, φεύγοντας από την κρίση, αλλά να μείνουν και να δουλέψουν για να ανθίσει και πάλι η Ελλάδα.

Στη διαδρομή αυτή με ιστιοφόρο -μια «ανοιξιάτικη Οδύσσεια, όπως την αποκαλεί ο Φάμπιαν Έντερ- που έκανε σταθμούς σε Χανιά, Ηράκλειο, Μάταλα, Άγιο Νικόλαο, Σπιναλόγκα, Ιο, Μονεμβασία, Πύργο, Ζάκυνθο, Ιθάκη, Μεσολόγγι, ο σκηνοθέτης συνοδευόταν από δύο διακεκριμένους συμπατριώτες του, τον εικονολήπτη Ρίτσι Βάγκνερ και τον φωτογράφο Αντρέας Χαντλ.

Όπως τόνισε ο κ. Έντερ, σε συνέντευξη Τύπου, που προηγήθηκε της χθεσινοβραδινής δεξίωσης στην ελληνική πρεσβεία, ο ίδιος επικέντρωσε την προσοχή του στη νέα γενιά των Ελλήνων, που πραγματικά θέλουν να αλλάξουν την Ελλάδα, που διηγούνται για τις ζωές τους, τους φίλους τους, τις έγνοιες τους, τις ελπίδες και τις επιθυμίες τους, μακριά από την υψηλή πολιτική, στον δικό τους παλμό, στον παλμό του λαού.

Στη διάρκεια του ταξιδιού οι καταγραφές τους αναρτούνταν- σε καθημερινή βάση σε τρεις γλώσσες γερμανικά, αγγλικά και ελληνικά, προκαλώντας σειρά τοποθετήσεων και συζητήσεων- στο ειδικό ιστολόγιο που είχε δημιουργήσει ο ίδιος και το οποίο δέχτηκε (και δέχεται) τις προηγούμενες εβδομάδες, δεκάδες χιλιάδες «επισκέψεις».

Επιπλέον, στο πλαίσιο της πρωτότυπης πρωτοβουλίας «Η Ελλάδα ανθίζει», δημιουργήθηκαν σύντομες εκδοχές της ταινίας- ντοκιμαντέρ, ενώ υπήρξαν στον έντυπο Τύπο, τόσο στην Αυστρία όσο και στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες, πολλά δημοσιεύματα (φωτορεπορτάζ, ταξιδιωτικές αναφορές, επιφυλλίδες, άρθρα).

Επιμέλεια: Κατερίνα Ιωαννίδου

Πηγή: AΠΕ/ΜΠΕ

Πρεμιέρα λοιπόν σήμερα για την ταινία του Αυστριακού Φάμπιαν Έντερ. Και όπως έχω ξαναγράψει, όταν έχεις την Κρήτη μέσα σου τη θωρείς παντού. Ήταν ευχάριστη έκπληξη λοιπόν για μένα όταν στα 10 πρώτα δευτερόλεπτα του τρέιλερ ακούω δοξαριά από κρητική λύρα και αναγνωρίζω τον "Άνεμο" του Θανάση Σκορδαλού:

Ένας καινούργιος άνεμος φύσηξε στην καρδιά μου

και μου γιατρεύει τσι πληγές που μ' άνοιξες κερά μου.. 

Ποτέ ανέμοι δε φυσούν δίχως κακοκαιρία 

μα στην καρδιά μου εφύσηξαν κ' είσαι μικρή μου αιτία.. 

Στα περασάρικα πουλιά μια χάρη θα ζητήσω

μαζί τους να με πάρουνε αλλού φωλιά να χτίσω..

(η πρώτη μαντινάδα είναι από την αρχική εκτέλεση όπως υπάρχει δισκογραφικά και οι δύο τελευταίες ακούστηκαν από τον Θανάση Σκορδαλό στην τελευταία του τηλεοπτική εμφάνιση στο Creta Channel το 1997).

Καλή επιτυχία στην ταινία. Περιμένουμε να τη δούμε σύντομα κι εδώ, στην πατρίδα. Κι εύχομαι πραγματικά να κοντοζυγώνει η ώρα που θα φυσήξει για την Ελλάδα μας ένας καινούργιος άνεμος...